ویدیوی  یادبود هراند دینک ،استانبول 19 ژانویه  2009

دومین سالگرد روزنامه نگار مقتول بار دیگر، قدرت آنرا داشت که کوههای تیره روابط بین ارمنستان و ترکیه ، دو کشور جداشده از هم با کوه مقدس آرارات ولی با تاریخی نه چندان منزه ، را به حرکت وادارد.

وقتی هراند دینک ،روزنامه نگار ارمنی ، در 19 ژانویه 2007 در مقابل دفتر هفته نامه آگوس که ویراستارش بود در استامبول ترور شد، هزاران شهروند ترک در تظاهرات خاکسپاریش شعار “ما همه دینک هستیم ، ما همه ارمنی هستیم” سر دادند.

یادبود دیروز به اون شلوغی نبود ولی مقالات روزنامه ها، سرمقاله ها و  عکس العمل بلاگرها نشان داد که قتل عضو برجسته جامعه ارمنیان ترکیه توسط ملی گرای افراطی ترک هنوز جهان را در شوک نگاه داشته است. علاوه بر آن امید آنکه دینک سمبل صلح و دوستی دو ملت گردد بیش از پیش فزونی یافت.

پاشا و جیپسی اینطور نظر داده اند:

 امروز نه فقط روز مارتین لوترکینگ است و روز قبل از تحلیف اوباما ، بلکه دومین سالگرد قتلی دگر است.

راستی ، وبلاگی کردی، روزی را به یاد می آورد که هراند کشته شد.

یادمه که دوسال پیش در چنین روزی کجا بودم و چکار می کردم. یادمه چه احساسی داشتم. یادمه صفحه خبر رو باز کردم و هرند دینک را که با کاغذ پوشونده بودنش و نوار زرد پلیس هم دور تا دور اون محوطه کشیده شده بود رو دیدم. پلیسام اونجا وایساده بودن. آره یادمه چه احساسی داشتم. شوک ،  وحشت و بیزاری … می خواستم چیزی که میدیدم دروغ باشه ولی می دونستم راسته …

 

توی  یادبودهایی که دور تا دور دنیا برگزار میشد ، ترکیه بیشترین تعداد را داشت که توی آنها، اونطوری که بلاگ کردستان لیست کرده، یکی بیشتر از همه تو چشم میخورد.

18 Ocak’ta saat 15.00’te Galatasaray Meydanı’nda ‘O gün Biz de vurulduk’ temalı bir flashmob etkinliği yapılacak.

( یه تظاهرات فلاش موب (یه تظاهرات سریع که باهماهنگی آنی ایجاد و بعد از آن هم شرکت کنندگان بلافاصله متفرق می شوند) با عنوان “تو اون روز ما رو هم هدف قرار دادند” ساعت 3 روز 18 ژانویه در میدان گالاتاسارای استانبول برگزار می شه – مترجم.)

عکسهای این فلاش موب توی ایت سایت ترکی موجود است. بقیه بلاگهای ترکی نیز به این گردهمایی اشاره کرده اند ، و “کیسا کیس اوزون السون” عکسهای گردهمایی در محل قتل روزنامه نگار را اینجا پست کرده است. یادبودهای آنلاین هم برگزار شدند، بیش از 1800 نفر از اعضای فیس بوک من عکس پروفایلشون رو به عکس هراند دینک با نوشته ” ما همه هراند دینک هستیم” تغییر دادند.

بلاگر- روزنامه نگار ارمنی مارک گریگوریان هم هراند رو یاد کرده :

Он был одним из тех, кто пытался найти пути и способы примирить армян и турок…”Армяне — врачи турок, — продолжал он, — а турки — врачи армян. Нет других докторов. Диалог — вот единственный рецепт”.

 اون دنبال یه راهی واسه نزدیک کردن ارمنیان و ترکهاست ، ترجمه بالا رو بخونین :” ارمنیان پزشکان ترکهان و ترکها هم پزشکان ارمنیان  هستند ، دکترهای دیگه ای وجود ندارن ، گفتگو راه حل همه چیزه …”

با توجه به دیدار تاریخی رئیس جمهور ترکیه از ارمنستان در سال پیش، و معذرتخواهی آنلاین از  واقعه ای که اکثر تاریخدانان آنرا نسل کششی می نامند، گریگوریان به پیشرفت بی نظیر روابط ترکی-ارمنی بعد از قتل دینک نظر می افکند :

…проблема так велика, а пропасть между двумя народами так глубока, что сдвиги в сторону сближения вызывают у националистов негативную реакцию, а то и отторжение. Примером этого можно считать опубликованную в одной из турецких газет фотографию, на которой группа мужчин держит плакаты с надписями: “Собакам вход разрешен, евреям и армянам вход воспрещен “.

 

مسئله بزرگه و جدایی بین دو ملت عمیق، این قدمهایی که واسه نزدیکی دو ملت برداشته میشه واکنشهای منفی ناسیونالیستها رو به دنبال داره. نمونه اش یه عکسی بود که اواخر توی یه روزنامه ترکیه ای منتشر شد و توی اون یه عده مرد یه تابلو رو که روش نوشته بود “سگها خوش اومدن، یهودیها و ارمنیها نه” رو به دست گرفته بودن …

و درحالیکه ناسیونالیسم تو ترکیه یه مسئله جدیه ، یه ترک یه قدم بی نظیر دیگه به سمت همگرایی دو ملت انجام داده و اونو طی یک نامه به وبلاگ بلوگیان من فرستاده :

وقتی فهمیدم که ماترک پدرم که بعد از مرگش برای من و برادرم به ارث گذاشته مال ما نیست بلکه اموال یک آشوری بوده است که در سال 1915 کشته شده است، ،حس گناه و خجالت غیر قابل توصیفی داشتم … من به هر آشوری و ارمنی که می رسیدم معذرتخواهی می کردم . ولی این دلیل مبرا شدن از جنایت پیشینیانمان نیست ، حتی اگر من خودم هم مستقیما در این مسئله مقصر نباشم، بایستی کاری بیش از معذرتخواهی انجام می دادم. بالاخره ، تصمیم گرفتم که کل اموال ارث پدرم را به یک موسسه آشوری اهدا کنم.

شهرت دینک در پیشبرد حقوق بشر و نبرد برای حقوق اقلیتها نیز چشم ارمنیان را باز نمود. بلاگ ارمنی-آمریکایی This Side of Fifty  برای مثال نه تنها دینک را با روایط ارمنی-آمریکایی مربوط می سازد، در  همان حال اعتقاد دارد که او حامل پیامی به مراتب وسیعتر است :  

 … این واسه من عجیبه که بیشتر ارمنیهایی که من می شناسم سیاها رو زیاد دوست ندارن ، وقتی به نسل کشی ارمنیان و زندگی کاری لوتر کینگ نگاه می اندازم ، از یه چیزی تعجب می کنم. ارمنیان بیشتر از همه تقریبا منحصر به فرد به تراژدی ما می اندیشند، ما می توانیم در این کشور بزرگ زندگی کنیم و به این بیندیشیم که ما به عنوان مردمی بی سرپناه در سرزمین سرخپوستان بیسرپناه زندگی می کنیم.

 

تصادفا، تعطیلی سالگرد [قتل] مارتین لوتر کینگ امسال با دومین سالگرد قتل دینک همزمان شده است. دو سال پیش ، بلافاصله بعد از قتل دینک ، هایلاگ، وبلاگ ارمنی–کانادایی این دو تا را با هم مقایسه کرد:

 در 4 آوریل 1968 مارتین لوتر کینگ هدف قرار گرفت…. در سال 1986 ، روز مارتین لوتر کینگ در ایالات متحده تعطیل عمومی اعلام گشت.

داستان دینک در ترکیه راه زیادی تا کامل شدن دارد … اطمینان خلل ناپذیرش که همگی روزی در صلح با هم زندگی خواهند کرد.

حالا نوبت ترکیه است که عظمت خود را با تبدیل هراند دینک به مارتین لوتر کینگ ترکیه نشان دهد.