اعتراضاتی که در تابستان امسال ترکیه، برزیل و بلغارستان را تکان داده بود سرانجام به مصر رسید، جایی که تظاهرات بزرگی بر ضد سیاست های اسلام گرایانه محمد مرسی انجام گرفت و (با توجه به آن که از چه کسی بپرسید) منجر به وقوع یک انقلاب دوم یا یک کودتای نظامی که بدبینی های بسیاری نسبت به آن وجود دارد، شده است. مرسی برکنار و سپس دستگیر شد،  قانون اساسی به حالت تعلیق در آمد، و البرادعی که به عنوان سیاست مداری لیبرال شناخته می شود به عنوان نخست وزیر دولت انتقالی گمارده شد. درگیری طرفداران مرسی، که بسیاری از آن ها عضو اخوان المسلمین هستند، با پلیس و مخالفان مرسی موجب ناآرامی های گسترده ای شده که تا به حال 30 کشته و بیش از 1000 زخمی بر جای گذاشته است. ولادیمیر پوتین در 7 جولای 2013 هشدار داد که با توجه به ناآرامی هایی اخیر مصر که نشانه ای از فروکش کردن نیز در آن ها دیده نمی شود، مصر در راه یک جنگ داخلی قدم بر می دارد.

گروه کوچکی از تظاهرکنندگان در حال حرکت به سمت میدان تحریر هستند تا به تظاهرات مخالفان  مرسی بپیوندند.  CC 2.0

روس ها همانند دیگر اعتراضات و  ناآرامی های منطقه، اتفاقات اخیر مصر را نیز به دقت دنبال می کنند. خیلی ها که دید مثبتی نسبت به اقدام ارتش در برکناری مرسی دارند و یا نفوذ ارتش را در این اتفاقات انکار می کنند، اتفاقات اخیر را یک انقلاب مردمی می دانند. برای مثال، یک دانشجوی روس فعال در زمینه سیاست به نام کیریل گونچارف (Kirill Goncharov)، در صفحه فیسبوک خود ذات غیر سلسله مراتبی برکناری مرسی را اینگونه مورد تحلیل قرار می دهد:

Самое крутое в Египте, что там не было никакого координационного совета оппозиции. Люди просто взяли власть в свои руки, без всяких лидеров.

جالبترین نکته در مورد مصر این است که چیزی به نام “شورای هماهنگی مخالفان” وجود نداشت و این مردم بودند که بدون هیچگونه نیروی رهبری قدرت را به سادگی در دست گرفتند.

به نظر دیگران این دیدگاه ساده لوحانه است. یکی از کاربران فیسبوک اینچنین به این ادعا پاسخ می دهد:

Люди в погонах просто взяли власть в свои руки, да.

درست است. مردم یونیفورم پوش قدرت را به سادگی در دست گرفتند.

الکسادر ایوانف (Alexander Ivanov)، که خود را کمونیست می داند، از آنچه که “انقلاب” می نامد دفاع می کند و با این ادعا که اقدام ارتش را در راستای خواسته های مردم نمی داند به مخالفت می پردازد:

ну армия у арабов вообще очень важное место занимает. Тем более, что они поддерживают народ. Посмотрим что будет происходить.

خب در دنیای عرب ارتش جایگاه مهمی دارد. بعلاوه ارتش مردم عادی را حمایت می کند. باید ببینیم چه پیش می آید.

تعدادی از روزنامه نگاران روسی مانند دمیتری باویرین (Dmitri Bavyrin) نیز هیچ مشکلی با برکناری رئیس جمهوری که به صورت دموکراتیک انتخاب شده است ندارد، البته  مادامی که رئیس جمهور اسلام گرا باشد. باویرین به طرز کنایه آمیزی می گوید که اسلام گرایی در تضاد با تفکرات بچه “نوپرستانی” بود که انقلاب اول را انجام دادند، اما سرانجام کنترل فرایند دموکراسی سازی از دستشان خارج شد:

Победил исламист и стал работать в пользу исламистов, что в корне противоречило хипстерскому пониманию демократии. Хипстеры опять вышли на улицы – и вот тут, наконец, военным всё надоело. Военные отобрали демократию… потому что либо демократия, либо эль-Барадеи, но не всё сразу. Люблю военных.

یک اسلام گرا برنده شد و در جهت منافع اسلام گرایان، که تفکراتشان با اساس برداشت نوپرستان از دموکراسی در تضاد است، شروع به کار کرد. نوپرستان بار دیگر به خیابان ها ریختند و این اتفاق آنجایی بود که صبر نیروهای نظامی تمام شد. ارتش دموکراسی را کنار گذاشت … زیرا شما یا می توانید دموکراسی داشته باشید یا البرادعی را، نمی توان هر دو را با هم داشت. من ارتش را دوست دارم.

نظرات باویرین و ایوانف توسط آنتون کاپشوک (Anton Kapshuk)، یک آهنگ ساز راک کمونیست، که امیدوار بود “رفقای مصریش” در راهشان موفق شوند، مورد تایید قرار گرفت:

[Мурси] не стал добиваться улучшения жизни народа. Цели Революции тогда, так и не исполнились. Вместо этого началась исламизация страны. Это вызвало массовые протесты. Была принята исламская конституция, которую назвать демократичной никак нельзя. Стало понятно что дни Мурси сочтены.

Главную роль в революциях обычно играют военные. Пока солдаты не перейдут на сторону повстанцев, свержение строя маловероятно. Тогда, во время прошлой Революции, решающую роль сыграли военные. Тоже самое случилось и в этот раз. Переворот совершён. Исламисты от власти отстранены и даже многие из них арестованы. Военные обещают новые демократические выборы.

 [مرسی] در جهت بهتر شدن زندگی مردم کار نکرد. هدف انقلاب در آن زمان به درستی تشخیص داده نشد. به جای آن، شروع به اسلامی کردن کشور کردند. این اقدام اعتراضات گسترده ای را در بر داشت. قوانینی اسلامی در کشور اعمال شد که به هیچ صورتی نمی توان آن ها را دموکراتیک خواند. کاملا آشکار بود که مرسی روزهای آخر خود را سپری می کند.

نقش اصلی را در انقلاب معمولا نیروهای نظامی بازی می کنند. اگر سربازان به سمت نیروهای معترض و قیام کنندگان نروند، براندازی نظام موجود سخت می شود. در طی انقلاب قبلی نیز ارتش نیروی تصمیم گیرنده بود. در انقلاب جدید نیز اینچنین بود. براندازی کامل شده است. اسلام گرایان از دایره قدرت پاک و بسیاری نیز حتی دستگیر شده اند. ارتش نیز نوید یک انتخابات دموکراتیک جدید را می دهد.

دیگران امید کمتری دارند. یکی از وبلاگ نویسان به نام الکساندر چرنوکوزوف (Aleksandr Chernokozov) اعتقاد دارد که حذف مرسی را می توان به “ویروس انقلاب” تعبیر کرد که مصر از زمان برکناری مبارک به آن گرفتار شده است و آنچه که اتفاق افتاد در واقع “آغاز یک جنگ داخلی” به نظر می رسد. چرنوکوزوف در صفحه وبلاگ خود هشدار می دهد:

Уже арестованы лидеры «Братьев-мусульман». Есть информация, что в списках на арест — сотни, а по некоторым данным тысячи активных участников движения. «Братья-мусульмане» серьезно готовятся к акциям протеста. Похоже, самая массовая из них уже начинается. Самое главное здесь то, что все они готовы пожертвовать жизнью…

رهبر اخوان المسلمین در حال حاضر دستگیر شده است. گزارش هایی وجود دارد که تعداد دستگیر شدگان را صدها نفر اعلام می کنند، و طبق بعضی از این گزارش ها، تعداد شرکت کنندگان فعال جنبش که دستگیر شده اند نیز به هزاران نفر می رسد. اخوان المسلمین به طور جدی خودش را برای اقدامات اعتراضی آماده می کند. البته یکی از بزرگترین اقدامات اعتراضی آن ها در حال حاضر شروع شده است. مهمترین عامل در این جا این است که آن ها حاضرند جانشان را در این راه فدا کنند …

به نظر می رسد الکساندر بارباشوف (Aleksandr Barbashov) که در توییتر فعالیت می کند، یکی از معدود کسانی است که در فضای وبلاگ نویسی آر یو نت (RuNet) به نهادهای دموکراتیک احترام می گذارد. او می گوید:

Хоть исламист Мурси мне и не нравится, но он был ЗАКОННО избранным президентом! Опасный для себя прецедент создают египтяне. #Египет

من از مرسی اسلام گرا نیز خوشم نمی آید، اما او قانونا به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده است! این اقدام یک سنت خطرناک است که مصریان با دست خود برای خود به یادگار می گذارند. #Egypt

حذف مرسی توسط ارتش نشان دهنده شکست سیاست رسمی در مصر است. ساختار ضعیف دموکراتیک، اختلاف شدید بین رای دهندگان و ارتشی که جایگاه مستحکمی دارد همگی بدین معنا هستند که سرنوشتی اینچنینی برای مصر غیر قابل اجتناب بود. در حالی که چپ های افراطی اپوزوسیون در روسیه عموما مخالفتشان را با سیستم دموکراسی پارلمانی پنهان نمی کنند، و اینکه بسیاری از کسانی که در روسیه ادعای لیبرال بودن دارند از این کودتا حمایت می کنند نشان می دهد که سنت لیبرالی اصیل در روسیه شکست خورده و در حال اضمحلال است.